جزوه جنین شناسی دکتر فرهاد گرجی

دانلود جزوه جنین شناسی دکتر فرهاد گرجی دانشگاه شهید بهشتی شامل ۱۲۶ صفحه بصورت تایپ شده با کیفیت عالی.

برای دانلود سایر جزوات رشته پزشکی از این لینک اقدام کنید.

جنین شناسی چیست؟

جنین شناسی یا امبریولوژی( Embryology) دانشی در زمینه بررسی تکامل رویان از زمان بارورسازی تخمک در طی مراحل جنینی است. یاخته‌ها پس از تقسیم، از یک تودهٔ توپر به نام توته به یک توپ توخالی یا جوانه تبدیل می‌گردند. در مرحلهٔ پس از جوانه در یک پایانهٔ خود یک سوراخ پیدا می‌کند.

در انسان، رویان اشاره به تودهٔ پدیدآمده از تقسیم یاختهٔ تخم از لحظه لانه‌گزینی در دیوار رحم تا پایان هفتهٔ هشتم پس از بارورسازی دارد. پس از هفتهٔ هشتم انسان در حال تکامل را جنین می‌نامند. رویان‌های بسیاری از گونه‌ها درطی مراحل نخستین تکامل به یکدیگر شبیه به نظر می‌رسند. دلیل این شباهت تاریخچه مشترک تکاملی میان گونه‌هاست.

باید دانست که صفات یک فرد جدید بوسیله ژنهای بخصوص که بر روی کروموزومها قرار دارند و از پدر و مادر به ارث میرسند، مشخص می شود. انسانها تخمیناً دارای ۳۵ هزار ژن بر روی ۴۶ کروموزوم می باشند. در سلولهای سوماتیک کروموزومها بصورت ۲۳ جفت همسان ظاهر شده که ۴۶ دیپلوئید را می سازند

قسمتی از جزوه جنین شناسی دکتر فرهاد گرجی

میتوز فرآیندی است که در طی آن یک سلول تقسیم شده و دو سلول دختری را بوجود می آورد که از نظر ژنتیکی مشابه سلول والد (اولیه) خود هستند. هر سلول دختری ترکیب کامل ۴۶ کروموزومی را بدست می آورد. قبل از اینکه یک سلول وارد مرحله تقسیم میتوزی شود، هر کروموزوم دزاکسی رایبونوکلئیک اسید(DNA) خود را دوباره سازی می کند. در طول این مرحله دوباره سازی، کروموزومها شدیداً بلند و بطور پراکنده در سرتاسر هسته پخش هستند که با میکروسکوپ نوری نمی توان آنها را تشخیص داد.

با شروع میتوز، کروموزومها شروع به چنبره، منقبض و متراکم شدن می کنند. این حوادث مشخص کننده شروع مرحله پروفاز می باشند. حالا هر کروموزوم از دو زیر واحد موازی هم تشکیل شده، کروماتیدها، که توسط یک ناحیه باریک بنام سنترومر به یکدیگر متصل گردیده اند. در تمام طول مرحله پروفاز متراکم شدن کروموزومها ادامه داشته، آنها کوتاهتر و ضخیمتر می گردند. اما تنها درمرحله پرومتافاز است که کروماتیدها قابل شناسائی خواهند بود. در طول زمان متافاز کروموزومها در مدار استوائی در یک ردیف قرار گرفته و ساختمان مضاعف آنها بوضوح دیده می شود. هر یک از کروموزومها به میکروتوبولهائی که از سنترومر به سنتریول امتداد یافته اند چسبیده اند و دوک میتوزی را می سازند.

بزودی سنترومر هر کروموزوم تقسیم می شود و مرحله آنافاز آغاز می گردد که در طی آن کروماتیدها به قطب مخالف دوک مهاجرت می نمایند. در انتها، در طی مرحله تلوفاز کروموزومها از حالت حلقه ای خارج شده و طویل می گردند، غلاف هسته ای مجدداً شکل می گیرد و سیتوپلاسم تقسیم می گردد. هر سلول دختری نصف تمام کروموزومهای دو برابر شده را دریافت می کند و از این رو تعداد کروموزومهای آن مشابه سلول مادر می گردد.