هدایت طلاب به دانش اسطرلاب

دانلود کتاب هدایت طلاب به دانش اسطرلاب

کتاب هدایت طلاب به دانش اسطرلاب آشنایی با اسطرلاب و روش کاربرد آن نوشته دکتر ابوالفضل نبئی

فهرست مطالب کتاب هدایت طلاب به دانش اسطرلاب

• اسطرلاب و تاریخچه آن
• اقسام و انواع اسطرلاب و اجزای تشکیل دهنده آن
• خطوط و نقوش هر یک از اجزای اسطرلاب
• صفحه عنکبوت
• ستارگان ثبت شده در عنکبوت
• صفحه ها و خطوط آن
• ارتفاع یابی از خورشید و سایر سیارات
• روش استخراج طالع با اسطرلاب
• اوقات شبانه روز و ساعات آن
• وقت شناسی از طریق ظل (سایه)
• بعد ستارگان
• تقویم آفتاب از طریق اسطرلاب
• شناخت نصف النهار و قبله با اسطرلاب
• شناخت تقویم روز
• شناخت لحظه تحویل سال با اسطرلاب
• نجوم در خدمت تنجیم
• خانه های سیارات در بروج
• تشکیل جدول زایچه
• خصوصیات طالع بروج
• و صدها مطلب دیگر

اسطرلاب چیست؟

اسطرلاب یک وسیله‌ی سنتی و قدیمی است که بخصوص در زمان‌های قدیم برای تعیین اوضاع جغرافیایی و محاسبات نجومی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این وسیله شامل یک صفحه دایره‌ای است که روی آن خطوط و اعداد قرار دارد و یک سوزن نشانگر. اسطرلاب به کمک اصول نجومی و هندسی کار می‌کند و با استفاده از نور خورشید و زوایای آن نسبت به زمین، امکان تعیین ارتفاع مکانی یا جهت قطب شمال را فراهم می‌کند.

اسطرلاب یک واژه یونانی است و معادل فارسی آن جام جم است. اسطرلاب یک ابزار اندازه‌گیری مهم و شگفت‌انگیز در علم نجوم و اخترشناسی است. تاریخچه‌ی استفاده از این دستگاه به دوره شکوفایی اسلام و قرون وسطا در اروپا بازمی‌گردد. در بسیاری از رصدخانه‌های عظیم و حتی تعدادی از مردمان عادی از اسطرلاب برای بررسی وضعیت مکانی ماه، خورشید و اجرام آسمانی استفاده کردند. این دستگاه علاوه بر ستاره‌شناسی برای انجام محاسبات ریاضی هم کاربرد داشت.

اسطرلاب که عموما ظاهری دایره‌ای شکل دارد، برای ساخت آن از موادی همچون برنج، آهن، برنز و فولاد استفاده می‌شد. بر روی این وسیله نقش‌‌ونگارهای گوناگون به همراه احادیثی از قرآن و نوشته‌های عربی با خطوطی زیبا طراحی شده‌است. بر روی این دستگاه چندین دایره در اندازه‌های گوناگونی قرار گرفته‌است. کمیت و مقادیری عمدتا به زبان یونانی با دقت و ظرافت بسیاری درج شده‌است. تمامی این دایره‌‌ها حول یک نقطه کانونی حرکت می‌کنند.